Ssaki są bardzo zróżnicowane, gdyż przystosowały się do środowisk, które zamieszkują. Jednak znaleźć można wiele cech wspólnych, bezpośrednio związanych ze stałocieplnością. Dzięki endotermii ssaki mogą sobie pozwolić na aktywnośc nocą lub w chłodnym klimacie. Ssaki mogą być wielkie i ciężkie (ważące nawet parę ton) lub małe i zupełnie niepozorne. Nawet jeśli pewne cechy wspólne dla tej gromady u poszczególnych gatunków zanikły, to na pewno wykazywali je ich przodkowie. Ssaki należą do kręgowców lądowych i są czworonogami, większość ma dwie pary kończyn. Ssaki wodne, takie jak delfiny, mają tylko szczątkowy pas miedniczy, jednak ich przodkowie posiadali normalne kończyny tylne. Ssaki mogą mieć kończyny chwytne lub usztywnione, zakończone pazurami, kopytami lub paznokciami. Niektóre mają postać płetw lub skrzydeł. Ssaki można podzielić na stopochodne lub palcochodne. Do tych pierwszych zalicza się człowiek oraz na przykład niedźwiedź. Palcochodne są między innymi psy, koty oraz kopytne, które chodzą na czubkach palców, zakończonych mocnymi kopytami. Szyja ssaków może być długa lub niezaznaczona, ale zazwyczaj ma 7 kręgów szyjnych, z których pierwszy to dźwigacz, a drugi atlas. Czaszka tych zwierząt charakteryzuje się zewnętrznymi uszami – małżowinami usznymi oraz najczęściej wilgotnym i mięsistym nosem.

Ssaki mają ogromne znaczenie gospodarcze oraz przyrodnicze. Niektóre dostarczają człowiekowi mleka, skór, wełny lub mięsa. Często są też zwierzętami pracującymi, pomagającymi ludziom w ich codziennych zajęciach. Wykorzystywane są głównie zwierzęta kopytne. W Europie największe znaczenie mają konie, osły i mieszańce tych dwóch gatunków – muły, a także bydło, kozy i owce. W Azji udomowiony został także wielbłąd dwugarbny i bawół wodny. W Afryce i na Bliskim Wschodzie do pracy wykorzystuje się również wielbłądy jednogarbne, które dostarczają także wełny i mleka. Inkowie w Ameryce Południowej udomowili alpakę i lamę. Ssaki kopytne służą jako siła pociągowa w wielu regionach świata. Ssaki często zostają zwierzętami domowymi, szczególnie te, które na wolności żyją w społecznościach i są w stanie przyzwyczaić się do człowieka. Są miłymi kompanami z puszystą, miękką sierścią. Często pupilami zostają gryzonie lub zajęczaki. Człowiek wyhodował wiele ras psów i kotów, różniących się znacznie od siebie wyglądem, charakterem i zdolnością do wykonywania określonych prac. Drogą doboru sztucznego udało się ludziom w krótkim czasie dokonać efektownych przemian ewolucyjnych. Z wilka udało się przecież wyhodować psy myśliwskie, takie jak wyżły czy charty, owczarki, psy do towarzystwa lub pociągowe (alaskan malamuty czy siberian husky).